KONU TESTLERİ

SES BİLGİSİ

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünsüz düşmesine" uğramış birden çok sözcük kullanılmıştır?

A) Sevginin küçücük görünümünden sıcacık bir hikâye çıkardığını görmüştüm.

B) Ufacık dedikodular bile büyük bir aileyi dağıtmak için yeterli olur.

C) Evlerin minicik saçaklarından yere kadar buzlar sarkıyordu.

D) Araba, büyücek bir binanın önünde sarsılarak durdu.

E) Mahallenin daracık sokaklarında çeşitli oyunlar oynardık.

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcükte "ünsüz türemesi" görülmektedir?

A) Bu ciddi bir konu, pek dedikodu değil

B) Allı turnam bizim ile uğrarsan

C) Telli duvaklı gelin olmak hepsinin hayaliydi.

D) Mutluluk hazzını tatmak için tüm acılara katlandı.

E) Şiirin özelliği de zor anlaşılır olmasıdır.

3. Sonu sert ünsüzle biten tek heceli sözcüklerde genellikle ünsüz değişimi olmaz.

Aşağıdaki sözcüklerin hangisi bu kurala aykırı bir örnektir?

A) Ek   B) Çat   C) Yurt   D) At   E) Maç

4. Süreksiz sert ünsüzlerle (p, ç, t, k) biten sözcükler ünlü ile başlayan ek aldıklarında ünsüz değişimi (yumuşama) olur.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala aykırı bir sözcük kullanılmıştır?

A) Bir kez doğan bir daha ölmez inancım bu.

B) Bu gerçeği bilişimdendir baş eğişim.

C) Varlık sebebim, gerçek yaşama sevincimsin

D) Seçtim hürriyeti kaderimi zorlayarak

E) Aşk dedim, kendimi buldum kendim.

5. Sonu sert ünsüzle biten sözcükler ünlü ile başlayan ek aldığında, ünsüz değişimine (yumuşama) uğrarlar.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu kurala aykırı bir sözcük kullanılmıştır?

A) Sevecen olacaksın yaşarken bu hayatı

B) Yağmur bulutları gitmiyor başımdan bir türlü

C) Sevin bütün insanları, bir dünya kurun

D) Şu gizemli yaşamda hep seninle varım

E) Olsun sığınacağın yer, bir gönülhanesi

6. Kervansaraylardan (I)ayrılıyor ve yolculuğumuzun ikinci durağı Şuayipşehri'ne doğru, tozu dumana kata kata (II)ilerliyoruz. (III)Söylendiğine göre, yirmi kilometre yolumuz var. Ama bildiğimiz yirmi kilometrelik yollara (IV)benzemiyor. Toz fırtınası yolculuğumuza (V)kılavuzluk ediyor.

Yukarıdaki parçada numaralanmış sözcüklerin hangi ikisinde "ünlü daralması" vardır?

A) I. ve II.   B) II. ve IV.   C) III. ve IV.   D) IV. ve V.   E) I. ve III.

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünsüz değişimi" ne örnek bir kullanım vardır?

A) İki çeşme oldu özleminle gözlerim

B) Sen ki baştanbaşa neşe dolusun şimdi

C) Sevgi sınırsız bir minyatürdür tablo örneği

D) Yeni bir hayata niye başladın, nasıl başladın?

E) İstanbul denince hep seni yaşıyorum.

8. Ortalık ağarıyor, şehrin alanı, gittikçe doluyordu.

Bu cümlede altı çizili sözcüklerde görülen ses olayları sırasıyla aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?

A) Ünlü Daralması – Ünsüz Benzeşmesi

B) Ünsüz Değişimi – Ünsüz Benzeşmesi

C) Ünsüz Değişimi – Ünsüz Türemesi

D) Ünlü Düşmesi – Ünsüz Değişimi

E) Ünsüz Türemesi – Ünlü Düşmesi

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünsüz benzeşmesi" ne örnek bir kullanım yoktur?

A) Bu saatte açık lokanta bulabilir miyim diye sormamalısın.

B) Ara sokaktaki lokantaya gitmeli ve alinazik yemelisin.

C) Bilmediğiniz bir kentte adres bulmak çok zordur.

D) Efsanelerin nasıl yaşatıldığını kendi gözlerinizle görmelisiniz.

E) Sonunda açlıktan bayılmak üzereyken bir lokanta bulursunuz.

10. Topu topu bir tane yol vardı, nasıl (I)kayboldunuz, diye sormayın, bunu başardık. Örneğin yol birdenbire ikiye (II)ayrılıyordu ve biz hiç aksatmadan yanlış yola (III)giriyorduk. Bir süre (IV)ilerledikten sonra, toprağında çalışan bir köylü görüyor, ondan tarif alıyor doğru yöne (V)dönüyorduk.

Yukarıdaki parçada numaralanmış sözcüklerden hangisinde hem "ünlü düşmesi" hem de "ünsüz değişimi" vardır?

A) I.   B) II.  C) III.   D) IV.   E) V.

11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünsüz benzeşmesine (sertleşme)" örnek bir kullanım yoktur?

A) O tahtalar, çamaşırlar da geçti, yok hâlim.

B) Çalışmadın, beni hep bunca yıl çalıştırdın.

C) Canavarlar kaçıyormuş gibi gür bir doludan.

D) Ayakta sallanışım zorladır, Allah bilir.

E) Hacı Kalfa, çatkın çehresini daha da çatıyor.

12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ulama yoktur?

A) Bir dost bulamadım, gün akşam oldu.

B) Abdal oldum, şal giyindim bir zaman

C) Dalgın duyuyor rüzgârın ahengini dal dal

D) Baktım süzülüp geçti açıktan iki sandal

E) Geçmiş gecelerden biri durmakta derinde

13. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinde "ünsüz türemesi" yoktur?

A) Sert, şiddet yüklü ve heyecanlı insanlardı bunlar.

B) Kutsal bildikleri her şeyi reddetmişlerdi.

C) Gazete haberinden sonra olayın sırrı çözülmüştü.

D) Çin Seddi binlerce yıldır ayakta duruyor.

E) Son sorunumuzu da amcam halletmişti.

14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birleşik sözcük oluşurken bir ünlü düşmesi gerçekleşmiştir?

A) İnanılmaz biçimde gönlü bu şehirde kaldı.

B) En yakın arkadaşına devretmişti masadaki yerini

C) Her şey öyle yeni ki burda, beynin tazelenir.

D) Biliyor musun şehrin caddelerinde ruhunu bıraktı.

E) Kolunu kaldırırsan bütün sihri uçar gider.

15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünsüz düşmesi"ne örnek bir sözcük kullanılmıştır?

A) Ömrüm, İstanbul'da rüyada gibi geçsin

B) Sevmeyi senin sözlerinden öğrendim

C) Ne yapsam, neylesem çilem dolmuyor

D) Boğaz kıyısında bir büyük sofradır gönlüm

E) Sıcacık özlemim at koşturuyor zamanda

16. Bazı sözcükler küçültme eki alırken ünlü türemesi görülebilir.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu kurala örnek bir kullanım vardır?

A) Sen benim biricik muhabbetimsin hayatta

B) Ne söylesem sevdiceğim sana az gelir.

C) Yaşanmıyor senden ayrı küçücük bir günüm

D) Ufacık aynalardan bile taşıyor güzelliğin

E) Varılabilecek en son durak, bıçak sırtı

17. "-n sesi" hem kaynaştırma harfi hem de ikinci tekil iyelik eki olarak kullanılabilir.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde "-n sesi" kaynaştırma harfi olarak kullanılmıştır?

A) Şu âlemde bulamadım vefanı

B) Yeşil türbesini gezdik dün akşam

C) Ben severim, eller sürer safânı

D) Safadır, senin uğruna bana can vermek

E) Be insafsız, az mı çektim cefânı!

18. Yürürken kuru bir yaprağı eziyor. (I)Sesini duyamıyorum (II)ezildiğini göremiyorum. (III)Yaptığını beğenmediğim için de (IV)yüzüne bakmamıştım, (V)gelmesine dayanamamıştım.

Yukarıdaki parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi hem ikinci, hem üçüncü kişiyi çağrıştıracak biçimde kullanılmamıştır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

19. Etrafımda dalgın uyuyan ve ıstırapla kıvranan çehrelerin yerini, çocukluk yıllarımın saadetini yapan yüzler alıyor.

Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi görülmektedir?

A) Ünsüz değişimi

B) Ünlü daralması

C) Ünsüz benzeşmesi

D) Ünlü düşmesi

E) Ünsüz düşmesi

20. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yansıma sözcüklere yer verilmiştir?

A) Dokunur denize şıp şıp martı kanatları

B) Yıllar yılı sahilde durup bekliyorum

C) Bir pembe ışıksın vuruyorsun camlara

D) Vuslatından hani bir saniye ayrılmayayım

E) Gözlerin çığ gibi baştanbaşa bir canlı resimdir.

21. Sonu sert ünsüzle (p, ç, t, k) biten bazı sözcükler, ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında sert ünsüz yumuşar (b, c, d, g, ğ olur). Bazı tek heceli sözcüklerde bu durum gerçekleşmez.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz değişimi olmamıştır?

A) Kolunu Nihal'in okşadığı paltom çalınmıştı.

B) O günden sonra çöpümüzü bile almıyordu.

C) Pencerenin yüksekliği bir metre bile değildi

D) Odun kömür kırma işine de katlanacağız artık

E) Kaynağı, koruyucu kullanmadan yapmıştı.

22. Adanın önüne gemiler gelince keçiler kayalıkların üstüne dizilip seyre çıkıyorlar onları. Gemiciler de derde deva diye keçileri yakalayıp götürüyorlar.

Yukarıdaki parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

A) Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme)

B) Ünsüz Değişimi (Yumuşama)

C) Ünlü Daralması

D) Ünlü Düşmesi (Hece Düşmesi)

E) Ulama

23. Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana gelmez, iki ünlü sesin yan yana gelmesini gerektiren durumlarda araya kaynaştırma harfleri (y, ş, s, n) girer.

Buna göre, aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinde kaynaştırma harfi yoktur?

A) İlk keçiyi keser kesmez fırtına çıkıyor.

B) Üstünde yılan uyuyan adamı büyülemişti.

C) Kuşun kanadının altında da olsam beni bulur.

D) Adamsa düzgün düzgün soluk alarak uyuyordu.

E) Ötedeki çınarın altındaki kanepeye oturdu.

24. Bir iki gün şehre gitse demir kır atı (I)huysuzlanıyor, (II)tepiniyor, yanına gidenleri korkunç bir öfkeyle (III)ısırıyor, (IV)tekmeliyor ve yem (V)yemiyordu.

Yukarıdaki parçada numaralanmış yüklemlerden hangilerinde ünlü daralması vardır?

A) I. ile II.   B) II. ile III.   C) III. ile IV.   D) IV. ile V.   E) II. ile IV.

CEVAP ANAHTARI

1-A 2-D 3-C 4-D 5-A 6-B 7-C 8-B 9-D 10-A 11-C 12-E 13-A 14-B 15-E 16-A 17-B 18-E 19-D 20-A 21-B 22-A 23-D 24-D

SÖZCÜKTE ANLAM

1. I. O zaman başından aşkındı derdi

Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi.

II. Çoktandır tekneyi aldı sular

Çoktandır ümitler sende ölüm

III. Nicedir uyku girmez gözüme

Geçer gider yüreğindeki sevgim diye

IV. Başındayım sanki bir mucizenin

Su sesinden ve kanat şakırtısından

Yukarıdaki dizelerde altı çizili sözlerden hangi ikisi yakın anlamlıdır?

A) I. ve II.   B) I. ve III.   C) II. ve IV.   D) III. ve IV.   E) II. ve III.

2. I. O gülüş kalbime aksettiği an

Duymadım ilk ateşin düştüğünü

II. Aç mısın yok mudur ekmeğin aşın

Odan ne karanlık yok mu ateşin?

III. Nereden nereye sevmişim yâri

Ateşi koymuyor, yakıyor beni

IV. Boşuna tetiği ne kurcalarsın

Var daha zaman ateşe be Ali!

Numaralanmış ikili dizelerin hangi ikisinde “ateş” sözcüğü “aşk” anlamında kullanılmıştır? 

A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) I. ve III.   D) III. ve IV.   E) II. ve IV.

3. Aşağıdaki dizelerin/cümlelerin hangisinde “açılmak” sözcüğü “gitmek” anlamında kullanılmıştır

A) Her gün aynı pınardan doldurun testimizi

Kırlara açılırız çıngıraklarımızla.

B) Açıldı ağzı nihayet, açılmaz olaydı.

C) Her ufuktan bu geliş eski seferlerdendir.

O seferle açılmış, nice yerlerdendir.

D) Yanından, göğsünden açılır yara

Yâr gelmezse yaraların elletme

E) Bir bahar yağmuru yağmış da açılmış havayı

Hisseden kimse hakikat sanıyor hülyayı

4. Ara sıra ahiretten haber gelseydi, ölüm bu kadar müthiş olmayacaktı. Giden gidiyor, hiç dönmüyor ve gittiği yerden hiç ses çıkmıyor. Dönmesin kalsın. Fakat bu ağır, bu yoğun, bu korkunç sessizlik neden?

Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada geçen “ağır” sözcüğünün anlamca yerini tutamaz?

A) Bunaltıcı   B) Sıkıntı verici   C) Dehşetli   D) Rahatsız edici   E) Duygusuz

5. I. Son yıkamada çamaşırlar kar gibi ağarmıştı.

II. Vaktaki sular, şarkılar inlerken ağardı

Bendim geçen ey sevgili sandalla denizden

III. Ortalık ağarmaya, sisli ufuklardan pembe bir güneş yükselmeye başlamıştı.

IV. Hamit Bey, iki taraftan ağarmış sakalıyla köşede oturuyordu.

Yukarıdaki dizelerin/cümlelerin hangi ikisinde “ağarmak” sözcüğü aynı anlamda kullanılmıştır? 

A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) I. ve III.   D) III. ve IV.   E) II. ve IV.

6. Düşünen her insanımız gibi ben de hayatımızın değişmesi için sabırsızdım. Fakat canlı hayata, yaşayan ve duyan insana, cansız madde karşısındaki bir mühendis gibi değil, bir kalp adamı olarak yaklaşmayı isterdim.

Yukarıdaki parçada geçen “kalp adamı” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Huzuru, saadeti Allah ve insan sevgisinde bulan kimse

B) İnsanlar hakkında bilgi ve tecrübe sahibi olan kimse

C) Hayata, olaylara olumlu ve duygusal yönden bakan kimse

D) İnsanlığa ilmiyle hizmet eden kimse

E) Halktan gelen veya halka yakın kalmayı bilen kimse

7. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, anlatımda karşıtlıklardan yararlanılmıştır?

A) Gül gülse daim ağlasa bülbül acep değil

Zira kimine ağla demişler, kimine gül

B) Artık cümbüşte yoksam geceleri

Sanmayın tarafımdan ihanet var

C) Şimdi de kalmadı paranın nazarımda kadri

Kirli ellerde görünce paradan iğrendim.

D) Yeme el malını er geç verirsin

İğneden ipliğe sorulur bir gün

E) Bastım da kırıldı iğdenin dalı

Kötüye düşenin böyle olur hali

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “içinde” sözcüğü “ara, orta” anlamı dışında kullanılmıştır?

A) Ağlama sevdiğim yine gelirim

Güzeller içinde bulurum seni

B) Çalılar içinde kuytu yerlerde

Ötücü kuşların yuvası vardır

C) Şurada bir güzelin salınışını

Selviye benzettim dallar içinde

D) Serhatler içinde Budin’dir başı

Kan ile yoğrulmuş toprağı taşı

E) Elbisem çivide canlanır o an

İçinde bir başka vücudu saklar.

9. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde abartmaya başvurulmuştur?

A) Karacaoğlan, devranım var, demim var

Yâr yitirdim, düşmanım var, gamım var.

B) Yanılıp derdime derman katarsın

Dünya sele gitti gözüm yaşından

C) İmdat umar iken akan sellerden

Kendim gibi akan sel bulamadım

D) İster azat eyler, ister öldürür

Sefil Veysel kapısında kul gibi

E) Dokuz aylık yoldan sefere geldim

Dünya denen yere indirdin beni

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?

A) Sadece bu ânı ve bu aydınlığı Bursa ovası denen kadehten içmekle kalacağım.

B) İçki bilginin ve aklın düşmanıdır; içkinin adı gerçekte kavga ve gürültüdür.

C) Sabahları annem beni bebek gibi pencerenin kenarına oturturdu.

D) Birkaç saat için yanardağın homurtuları diner gibi oluyordu.

E) Eski İstanbul için Silivri yoğurdu kışın sonu demekti.

11. I. Üç derdim var, birbirinden seçilmez:

Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm.

II. Sen de bu köprüden gel geç diyorlar

Buyur bir makam da sen seç diyorlar.

III. Görebilsin diye sonsuzluğu her yerden iyi

Seçmiş İstanbul’un ufkunda bu kudsi tepeyi

IV. Uzaklar seçilmiyor, gönüldür geçilmiyor

Gönül bir top ibrişim, dolaşmış açılmıyor.

Numaralanmış ikili dizelerin hangi ikisinde “seçmek” sözcüğü “benzerleri arasında hoşa gideni, yararlanmak için ayırmak, beğenmek.” anlamında kullanılmıştır?

A) I. ile II.   B) II. ile III.  C) III. ile IV.   D) II. ile IV.   E) I. ile III.

12. Kötü günde beraberdir dost düşman

Kazanırsan bâri yine dost kazan

Aşağıdakilerden hangisinde bu dizelerdeki “bâri” sözcüğünün anlamca yerini tutabilecek bir sözcük kullanılmıştır?

A) Murat alıp doya doya gezmedim

Bu kara yazıyı kendim yazmadım

B) Herkes sevdiğinden doydu usandı

Neden kaldık böyle bahtı kara biz

C) Yazıktır şu geçen ömrüme yazık

Bir dost bulamadım gün akşam oldu.

D) Güzel olsa, esmer olsa el verir

Kadir Mevlâm ihsan eder yel verir.

E) Tam anlamıyla zengin olamasan da

Hiç değilse gönül zenginliği iste.

13. I. Geçen gün, Zeynep Kadını, sokak kapısının önünde benden yakınırken yakaladım.

II. Bir insana çok yakışmış bir elbise, başkasına o derece yakışmaz.

III. Gel bahar gel bahar yakınlarda gül

Denize renginden armağan bırak

IV. Beni İstanbul’a üniversiteye göndermediği için zaman zaman babama sızlanırdım.

Numaralanmış cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangi ikisi yakın anlamlıdır?

A) I. ile II.   B) II. ile III.  C) II. ile IV.   D) I. ile IV.   E) III. ile IV.

14. I. Bilmiyorum ne haldeyim

Gidiyorum gündüz gece

II. Bilemedim gece ile gündüzü

Seçemedim güneş ile yıldızı

III. Küçüksu’da gördüm seni

Gözlerinden bildim seni

IV. Demirden döverdi en keskin kılıçları

Bilirdi, çeliğe su vermesini de

Numaralanmış dizelerin hangi ikisinde “bilmek” sözcükleri yakın anlamlı kullanılmıştır? 

A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) III. ve IV.   D) II. ve IV.   E) I. ve III.

15. Bir hastane dönüşü sandviç almak için elini cebine attığı anda, herkesi bir gün kavrayacak olan karanlık onu da kavradı.

Bu cümle ve onu oluşturan sözcükler için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) “Karanlık” sözcüğü gerçek anlamının dışında kullanılmıştır.

B) “Elini” sözcüğü gerçek anlamının dışında kullanılmıştır.

C) “attığı” sözcüğü, başka bir sözcüğün anlamca yerini tutmuştur.

D) “elini cebine atmak” bu cümlede deyim olarak kullanılmıştır.

E) “Kavradı” sözcüğü gerçek anlamı dışında kullanılmıştır.

16. Şairler, duyduklarını anlatırken salt somut sözcüklerle yetinmez, soyut sözcüklerden de yararlanırlar.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde, soyut anlamlı sözcüğe yer verilmemiştir?

A) Yan yana sessizce mevsimle keder

B) Hicrana aldanmış kalbimde geçsin

C) Esen rüzgârlara sen neşeni ver

D) Bunca güzelliği nasıl koyup gideceğiz

E) Tahtayı kurt oydu, taş yosunlandı

17. I. Canı cânânı bütün varımı alsın da Hûda (Allah)

Etmesin tek beni vatanımdan dünyada cüda (ayrı)

II. Her mihnet (sıkıntı) kabulüm, yeter ki,

Gün eksilmesin penceremden

III. Güzelsin ya, ne olursan ol, girdin hikâyeme

Çok değil evi barkı terk edip sana uyduğum

IV. Lâkin bana pek güvenme her derdin için

Aslında ben, ey yeryüzü, yerlin değilim

Numaralanmış ikili dizelerin hangi ikisinde, altı çizili sözcükler yakın anlamlıdır? 

A) III. ve IV.   B) I. ve III.   C) II. ve III.   D) I. ve II.   E) II. ve IV.

18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük gerçek anlamında kullanılmıştır?

A) Ağzında bal olan arının kuyruğunda iğnesi vardır.

B) Ağızla pilav pişmez, yağla pirinç gerek.

C) Bu da dördüncü ordu kumandanı için ağır bir darbe olmuştu.

D) Son günüm yaklaştı görünesiye

Kalmadı bir adım yol ileriye

E) Söz oyunlarında öyle açmazlar olur ki, iki dakikada insanı mat eder.

19. (I) Kimselere benzemeyen o hali birden aklıma geldi.

(II) Onu seyrederken gördüğünde öylesine şaşırıyordu ki…

(III) İçimden bir an derin bir pişmanlık sızısı yükseldi.

(IV) Giderken ansızın dönüp pencereme bakardı bazen.

Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde altı çizili sözcükler anlamca en yakındır?

A) I. ile II.   B) II. ile III.   C) III. ile IV.   D) I. ile IV.   E) II. ile IV.

CEVAP ANAHTARI
1-E  2-C  3-A  4-E  5-B  6-C  7-A  8-E  9-B  10-A  11-B  12-E  13-D  14- A  15-B  16- E  17-D  18-A  19-D

CÜMLEDE ANLAM
1. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, birinci dize ikinci dizede gösterilen eylemin amacı durumundadır?
A) Arkasından bakmıştı ve sarsılarak
Yansımıştı o güzel resmi dalgalara
B) Aşk içerisinde ölmek için delikanlı
Bırakmış kendini zamanın nehirlerine
C) Kaynaklar armağan etmişti gelip geçene
Ve serin gölgeler, bütün kıyılar
D) Ama tüm ağırlığıyla vadiye sarkmıştı
Temellerine kadar iklimlerin parçaladığı
E) Canlı bir sarmaşık gibi görüntüler
Dökülmüştü kalenin üstünden

2. (I) Ben eskiden kalıbına, kıyafetine, konuşmasına, yürüyüşüne bakarak, şu Nişantaşılı, bu Kadıköylü, bu Kasımpaşalı diye teşhisler koyardım. (II) Bu teşhis ve tahminlerim yüzde seksen de tutardı. (III) Şimdilerde bu yeteneğim kalmadı. (IV) Daha doğrusu bu semtlerde oturanlarda bu ortak nitelikler kalmadı. (V) Çünkü o nitelikleri insanlara, çevresinin dekoru, yani evleri, sokakları, bahçeleri; o semtin yerleşmiş eski kuşakları sindirirdi.
Yukarıdaki parçanın anlam akışına göre “Şimdi bu semtlerin ne eski dekoru kaldı, ne de eski sakinleri” cümlesi, numaralanmış cümlelerden hangisinden sonra getirilmelidir?
A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

3. Gıpta etmek, bir güçsüzlüğün, yetersizliğin ifadesidir. Güçlü insan gıpta etmez, gıpta ettiği şeylere… O gıpta ettiğim dostlarım, kentlerdeki yaşamlarının anlamsızlığının farkına varıp günün birinde cesur bir karar alabildiler.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) karar verebilir.
B) ulaşmak için olanaklar yaratır.
C) kendini alıştırır.
D) uzaktan bakmayı yeğler.
E) ulaşmak için bir çalışma da yapmaz.

4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bir “amaç-sonuç” ilişkisi vardır?
A) Bir deva bulmak için bağrındaki yaraya
Toplanmıştı garipler şimde kervansaraya
B) Girmeden bir millete ayrılık, düşman giremez
Toplu vurdukça yürekler, onu top sindiremez.
C) Vatan üstünde hür esen rüzgâr
Ses götürmüş bütün diyarlardan
D) Keskin bir ürperişle kımıldandı anbean
Baktım ve anladım ki, o ejderdi canlanan
E) Meydanda kimse kalmadı artık bütün bütün
Bir top gürlemesiyle bu sahilde bitti gün.

5. Her şeyden şüphe edeceksiniz; hiçbir hazır bilgiyi —-.
Yukarıdaki cümle aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülemez?
A) kabullenmeyeceksiniz.
B) şüpheyle karşılamayacaksınız.
C) araştırmadan kabul etmeyeceksiniz.
D) doğrudur diye hemen almayacaksınız.
E) hemen kabul etmeyeceksiniz.

6. (I) Halit Ziya, bir süre her şeyi karartıp, yalnız masayı aydınlattığı için tuhaf bir gücü oluyor bu sahnenin. (II) Edebiyatla resmin farkı yüzünden masa imgesinin bütünü bir anda serilmiyor önümüze. (III) Ama yazar, edebiyatın çarpıcı bir hünerinden yararlanıyor. (IV) İmgeleri art arda yığıyor; ayrıntılar teker teker yerlerini alıyor anlatıda.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde neden-sonuç ilişkisi vardır? 
A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) III. ve IV.   D) I. ve III.   E) II. ve IV.

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, anlatımda karşıtlıklardan yararlanılmıştır?
A) Siz kimsiniz, niçin yalnızsınız burda?
B) Deniz kenarında Mecnun gibi gezerdim.
C) Sevdayı dilberden gönül usandı.
D) Ne dermandır ki, dert onda gizlidir.
E) Dertli, ne ağlayıp gezersin burda?

8. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde birinci dize, ikinci dizenin nedeni durumundadır?
A) Bir güzel de düşemezse eşine
Ah çektikçe yüreğinden kan gelir.
B) Ayağına giymiş telli yemeni
Kaldıralım aralıktan kuşkuyu
C) İstersen ağa ol, istersen paşa
Gel gönül bu kadar düşme telâşa
D) Bak, mücevher kanatlı bir kuş olmuş
Kuru yaprakların telâşında güz.
E) Dönmez misiniz ey yolda kalanlar
Yolcular, garipler, garip çocuklar

9. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde ikinci dizede, birinci dizede öne sürülen görüşün gerekçesi verilmiştir?
A) Yalnız git, yoldaş olma yüzsüze
Selâm verme görgüsüze, yolsuza
B) Komşu olma namussuza, arsıza
Sonunda başına belâ getirir
C) Kuru yaprak gibi göğe savrulma
Acı poyraz gibi esip yorulma
D) Zehirdir, kötünün ekmeği yenmez
Mert olan erkeğin ışığı sönmez
E) Elinden geldikçe iyilik eyle
Hatıra dokunup yıkıcı olma.

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yargı nedeniyle birlikte verilmiştir?
A) Bir tel kopar, ahenk ebediyyen kesilir.
B) Bu güler yüzlü adam ben değilim.
C) Doldurdu davul sesleri er meydanını
D) Eşsiz Boğaz, şerefli hayalin derindedir.
E) Buralardan uğurlanır mübarek aylar.

11. (I) Gündüzleri gezegen gözlemi yapmak için havanın temiz olduğu günler seçilmelidir. (II) Nem oranının fazla oluşu, güneş ışınlarının daha fazla saçılmasına neden olacağından, görüşü engeller. (III) Ay, gündüzleri Güneş’ten sonra en kolay gözlenebilen gök cismidir. (IV) Sabah saatleri, gündüz gözlemleri için daha uygundur. (V) Henüz Güneş atmosferi fazla ısıtmadığından, gözlem daha rahat olur.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde neden-sonuç ilişkisi yoktur?
A) I. ve II.   B) III. ve IV.   C) III. ve V.   D) II. ve III.   E) II. ve IV.

12. (I) Böyle zamanlarda kendisini içgüdülerine bırakıyordu. (II) Kendini yönlendiremediğinden içgüdüleriyle hareket ediyordu. (III) Duygularının kendisini sürüklediği noktaya gelmişti. (IV) Duygusal yoğunlukla aklıyla karar veriyordu.
Yukarıdaki cümlelerin hangi ikisi nedensellik bildirmektedir?
A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) II. ve IV.   D) I. ve III.   E) I. ve IV.

13. (I) Onu, hayatımın en önemli eserlerinden biri olarak düşünüyorum. (II) Senelerdir, tamamlamanın uzun yıllar alacağını düşündüğüm bir kitap üzerinde çalışmaktayım. (III) Bu kitaba gördüğüm bir rüyanın verdiği esinle başlamıştım. (IV) Bir gün, eğer yazmayı bitirebilirsem, böyle bir kitabın insanlara son derece yararlı olacağını düşünür dururdum. (V) Bu kitapla tüm bilgilerimizin, tüm öğretilerimizin kaynağı olduğuna inandığım bir yeri anlatmaya çalışıyorum.
Yukarıdaki parçada, anlam akışına göre “Halen de öyle düşünmekteyim.” cümlesi, numaralanmış yerlerden hangisine getirilebilir?
A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

14. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, birinci dize ile ikinci dize arasında bir koşul ilişkisi vardır?
A) Bir bağ ki, görmezse terbiye, tımar
Çalı çırpı basar, dikenli olur.
B) İstinye körfezinde bu akşam garipliği
Bir sıkıntının sonunda teselli kadar iyi
C) Sabır tespihim kopmak üzredir
Ne zaman kalkacak bu perde ölüm?
D) Kınalamış on parmağın üstünü
Adam unutur mu eski dostunu?
E) Salına salına in de pınara
Durma güzel durma doldur testini

15. (I) Yarın… Bir acayip ve sihirli bir kapıydı. (II) Birdenbire yirmi yedi yaşına açılan bir kapı ki, bu gece eşiğinde yatıyordu. (III) Bu kadar telâşlı olmasına hiç de şaşılmazdı. (IV) Çünkü bu kapının arkasında sevdiği insan vardı. (V) Onunla oturup güzel şeylerden bahsetmişlerdi.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangisi, kendisinden önce gelen cümlelerin nedenidir?
A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

16. (I) Mark Twain Kurulu’na bir Türk yazarın aday gösterilmesi istenmişti. (II) O zaman Türk Yazarlar Derneği’nin başkanı Halide Edip Hanımdı. (III) Bu istek onu çok güç duruma düşürmüştü. (IV) Yeni yazarların çoğunu hiç mi hiç tanımıyordu. (V) Eskilerden aday göstermeyi de nedense istememişti. (VI) Sonunda Sait Faik’in aday gösterilmesine karar verildi.
Yukarıdaki parçada, Halide Edip’in güç duruma düşmesinin nedenleri numaralanmış cümlelerin hangisinden itibaren söylenmeye başlanmıştır?
A) II.   B) III.   C) IV.   D) V.   E) VI.

17. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, ikinci dize birinci dizenin nedeni durumundadır?
A) Gün geçtikçe iki yüzlüleri sever oldum.
Çünkü yaşadıkça yirmi yüzlü insanlar gördüm.
B) Aşk ile, ikbal ile bahtiyar oldum diye
Hangi gafil sevinir, hangi şair yükselir?
C) Korku kanatlandırır ayaklarını birden
Endişeler, acılar onu hızla kovalar.
D) Efendiyi görünce evin sadık bekçisi
Üzüntüden, korkudan dehşetle titrer sesi
E) Sevinçten ve kederden başlarlar ağlamaya
Bu hali görür görmez yaşarır bütün gözler.

18. Sanatçı, ya birkaç bin aydın okuyucu bana yeter, onlar için yazıyorum desin (I); sayısı oldukça az olan dergi sayfalarında kalsın (II); kendi kendini boş tesellilerle avutup gitsin (III); artık gazetelerde mi olur, magazinlerde mi olur, nerde olursa, asıl okuyucusunu aramaya çıksın (IV); üç beş kişinin değil, yüz binlerce kişinin önünde dolaşsın (V).
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangisinden sonra “va da amatörlük havasından sıyrılıp büyük sanatın, topluluğun yolunu tutsun.” cümlesi getirilirse parçanın anlam akışı bozulmaz?
A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

19. (I) Onun için, bilgisayarın çeşitli ünitelerini çalıştığım odaya yerleştirir yerleştirmez, icaplarına da baktım. (II) Kasanın üstüne birkaç renkli biblo yerleştirdim. (III) Aynı yöntemi, ekranın tepesi için de uyguladım. (IV) Yazıcı için, üstü herhangi bir şey konamayacak kadar yuvarlak olduğundan yapılacak bir şey yoktu. (V) Ama bu sorunu da, bilgisayarın bütün ünitelerinin çevresini çeşitli kalemlikler, biblolar, kitap açacaklarıyla doldurdum (VI) Böylece ıvır zıvır eşyanın yardımıyla bu işi de halletmiş oldum.
Yukarıdaki parçada kişi, bilgisayara yaptıklarını açıklamaya kaçıncı cümleyle başlamıştır?
A) II.   B) III.   C) IV.   D) V.   E) VI.

20. (I) Sandalla giriliyor mağaranın içine. (II) Ağzına kadar suyla doluydu mağara. (III) Mağaranın ortasında duran birine bağırdığında sesin duyulmuyor. (IV) Ses uğultunun içinde kayboluyor.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangi ikisi diğer iki yargının nedenlerini açıklamaktadır?
A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) I. ve IV.   D) II. ve IV.   E) I. ve III.

21. (I) Kemal Tahir’i ben çocukluğumda çok sevdim, hâlâ da çok severim. (II) Çok sıkıldığımda oturup Kemal Tahir’in romanlarını okurum. (III) Kemal Tahir’de insan psikolojisi hemen hemen hiç yoktur. (IV) Aksiyon edebiyatının en parlak örneklerini vermiştir. (V) Hatta neredeyse başlangıç noktası diyebilirim. (VI) Ne yazık ki, o kaynaktan beslenen yeni yazarlar gelmedi.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir “hayıflanma” anlamı vardır?
A) II.   B) III.   C) IV.   D) V.   E) VI.

22. (I) Abidin herkesin yardımına koşmak ister ama yapamazdı. (II) Bir de şu var, herkes Abidin’i Paris’te çok büyük etkisi olan bir kişi sanırdı. (III) Abidin de bu imajını kolay kolay yıkmak istemezdi. (IV) Böyle olunca da başı dertten kurtulmazdı. (V) Hatta bu nedenle çalışmalarının yetişmediği bile olurdu.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde “Bir sanıdan memnun olma ve onu sürdürme” anlamı ağır basmaktadır?
A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

CEVAP ANAHTARI
1-B  2-E  3-B  4-A  5-B  6-A  7-D  8-A  9-B  10-A  11-B  12-C  13-D  14-A  15-D  16-C  17-A  18-C  19-A  20-D  21-E  22-C